Ανταπόκριση από την έκθεση «Βελονιές ζωής – Η Δαντέλα στη Μύκονο» | 1-9 Αυγ. 2013

Αναδημοσιεύουμε το άρθρο της Μίνας Καραγιάννη από το peopleandideas.gr

Η έκθεση «Βελονιές ζωής- Η Δαντέλα στη Μύκονο«, φιλοξενήθηκε από την 1- 9 Αυγούστου 2013 στο κτήριο της Δημοτικής Πινακοθήκης Μυκόνου στη Χώρα Μυκόνου.

Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση της έκθεσης έγινε από την Μουσειολόγο-Επιμελήτρια Μίνα Α. Καραγιάννη. Ο εσωτερικός χώρος του κτηρίου έχει τη διαρρύθμιση ενός νησιωτικού σπιτιού με τις ιδιαιτερότητες που αυτό συνεπάγεται στο σχεδιασμό μιας έκθεσης.

Ο στόχος των συντελεστών ήταν η- όσο το δυνατόν- πληρέστερη παρουσίαση των διαφορετικών ειδών, αποφεύγοντας όμως και την υπερβολική παρουσία αντικειμένων. Η Μνήμη, η Ιστορία και η Παράδοση συνυπάρχουν με το παρόν με σύγχρονου τύπου αναρτήσεις αντικειμένων δίπλα σε παραδοσιακές μεθόδους.

Η έκθεση αποτελεί ένα σεμνό όραμα του Λαογραφικού Συλλόγου Γυναικών να παρουσιάσει στην τοπική κοινωνία και στους επισκέπτες μέρος της ιστορίας των γυναικών του νησιού. Η έκθεση στηρίχθηκε στην έρευνα πεδίου της σημερινής Προέδρου του Συλλόγου Δήμητρας Νάζου και π. Επιμελήτριας του Λαογραφικού Μουσείου Μυκόνου, και στην πολύτιμη αρωγή και συμπαράσταση των μελών του Συλλόγου. Η έκθεση διοργανώθηκε από κοινού με το Λαογραφικό Μουσείο Μυκόνου.

Το υλικό της έκθεσης αφορά κυρίως κεντήματα σε τούλι, αλλά και με τεχνική λασέ, ασπροκέντι (αζούρ), κοπανέλι και δίχτυ. Οι κεντήστρες ξεσήκωναν τα σχέδιά τους από περιοδικά της εποχής όπως «Η Φιλόκαλος Πηνελόπη» και ταθέματα που αναπτύσσουν ποικίλλουν. Κάποια σχέδια αποτελούν δάνεια από τον φυτικό και τον ζωικό κόσμο. Άλλα έχουν ανθρώπινες μορφές σε διάφορες στάσεις. Άλλα εργόχειρα πρωτοτυπούν είτε παρουσιάζοντας σχέδια art deco (δείγματα Μαίρης Σιγάλα), ή ακόμα και συνδυασμούς τεχνικών δημιουργώντας έργα ασυνήθιστης ομορφιάς.

Τα τέχνεργα προέρχονται από μυκονιάτικα νοικοκυριά (κυρίως προίκες) και ιστορικά εκτείνονται από το μέσον του 19ου αιώνα μέχρι την δεκαετία του 1970 περίπου οπότε η δραστηριότητα αυτή άρχισε να φθίνει και να δίνει τη θέση της στο πλέξιμο με τις βελόνες ή το βελονάκι για εμπορικούς λόγους.

Σύμφωνα με το σχεδιασμό της έκθεσης, κάποιες γυναίκες διαφόρων ηλικιών μεταφέρουν τη μνήμη αυτής της διαδικασίας σε καταγεγραμμένες συνομιλίες μετά από προτροπή της επιμελήτριας της έκθεσης. Τις συζητήσεις κατέγραψε ο κινηματογραφιστής Δημήτρης Καλφάκης και το video προβάλλεται στο χώρο της έκθεσης.

Όλες οι διηγήσεις των γιαγιάδων ήσαν εξαιρετικές. Θα σταθούμε στην κα Σιγάλα-Γαλούνη Μπελόνια η οποία είχε ένα ιδιαίτερο ύφος γεμάτο από την ηρεμία και την γλυκύτητα των ενενήντα χρόνων της. Άρχισε να κεντά στην ηλικία των 9- 10 χρόνων παρόλο που η μητέρα της την χαστούκισε όταν της πήρε τις κλωστές. Διέθετε τα κεντήματα της στα καφενεία στο Γιαλό αλλά και αργότερα που έγινε ανυφάντρα (ύφαινε στον αργαλειό) τα πουλούσε στους τουρίστες στη Δήλο. Τα άπλωνε πάνω σε χράμια πάνω στα αρχαία μνημεία. Μητέρα και κόρη κεντούσαν με το φως του καντηλιού αργά το βράδυ όταν κοιμόταν η υπόλοιπη οικογένεια.

Κατά τη διάρκεια της έκθεσης στην πρόσοψη του κτηρίου προβάλλεται υλικό από την ψηφιακή εγκατάσταση της εικαστικού Πηνελόπης Θωμαϊδη.

Το υλικό που προέκυψε από την έρευνα έδωσε ένα καλαίσθητο βιβλίο, η έκδοσή του οποίου σχεδιάσθηκε από την Βούλα και τη Φρατζέσκα Χανιώτη. Οι επισκέπτες μαζί με το βιβλίο παίρνουν και το άρθρο της Μίνας Καραγιάννη στο peopleandideas.gr, « Δαντέλα: Όνομα ουσιαστικό, θηλυκού γένους», το οποίο υπήρξε και η αφορμή της συνεργασίας που οδήγησε στο σχεδιασμό της έκθεσης.